Situatiekompas

De koers voor echt begrijpen.

Het Situatiekompas is een praktisch denk- en analysemodel voor redactiesommen in groep 4 t/m 8. Het helpt leerlingen – en de professionals die met hen werken – om niet te gokken op rekenwoorden, maar eerst te kijken naar wat er écht gebeurt in het verhaal. Van daaruit volgt logisch de juiste bewerking.

Het Situatiekompas geeft je als professional een duidelijke koers: weg van trucjes en losse strategieën, terug naar begrip, taal en betekenisvol rekenen.

Ontwikkeld door Manon van Kreijl (En Route), vanuit de dagelijkse RT-praktijk en jarenlange ervaring in het rekenonderwijs.

→ Voor leerkrachten, RT’ers, rekenspecialisten en onderwijsorganisaties.

Wat is het Situatiekompas?

Het Situatiekompas is een model met 11 herkenbare situaties die in bijna elke redactiesom terugkomen. Leerlingen leren niet langer zoeken naar “lastige woorden”, maar bepalen eerst:

Wat is hier de situatie?
Wat gebeurt er in dit verhaal?

Pas daarna kiezen zij de bijpassende bewerking.

De vaste volgorde is:
Verhaal → Situatie → Som → Antwoord (& check)

Dit zorgt voor:

  • meer begrip

  • minder gokgedrag

  • sterkere transfer naar nieuwe sommen

  • en meer rekenrust bij leerlingen

Waarom kiezen voor het Situatiekompas?

In het rekenonderwijs worden regelmatig grote trajecten aangeboden. Complete pakketten met protocollen, stappenplannen, bijeenkomsten en een fors prijskaartje. Een tijd lang is iedereen ermee bezig, maar in de klas verandert er soms weinig:
leerlingen begrijpen de sommen nog steeds niet echt, en leerkrachten voelen vooral dat er wéér iets bijkomt.

Het Situatiekompas kiest bewust een andere koers.

Geen zwaar, ingewikkeld traject, maar terug naar vakmanschap, inzicht en goede handvatten:

  • Eenvoudig in opzet
    Eén helder model met 11 situatie-zinnen, toepasbaar in elke groep en bij elke methode.

  • Focus op begrip
    Niet foutloos reproduceren als doel op zich, maar werken aan taal, inzicht en betekenis.

  • Ruimte voor de professional
    Leerkrachten, RT’ers en rekenspecialisten krijgen taal en tools die hun eigen vakmanschap versterken, in plaats van een dichtgetimmerd stappenplan.

  • Materialen die kloppen
    Spiekkaarten, domino en (binnenkort) de poster sluiten direct aan op het model en de praktijk. Geen overdaad, maar precies wat nodig is.

In plaats van een duur, tijdelijk traject, bouw je met het Situatiekompas aan iets dat blijft:
één gedeelde manier van kijken naar redactiesommen,
waardoor leerlingen snappen wat ze doen,
en jij als professional de rust en het overzicht houdt.
Zo werk je tegelijk toe naar referentieniveaus 1F en – waar passend – 1S, maar dan vanuit echt begrip in plaats van alleen ‘afvinken’.

Het kan eenvoudiger.
Met sterke rekendidactiek, heldere situaties en materialen die werken.
Het Situatiekompas helpt je om die koers vast te houden.

Wat is het Situatiekompas?

Het Situatiekompas is een model met 11 herkenbare situaties die in bijna elke redactiesom terugkomen. Leerlingen leren niet langer zoeken naar “lastige woorden”, maar bepalen eerst:

  • Wat is hier de situatie?

  • Wat gebeurt er in dit verhaal?

Pas daarna kiezen zij de bijpassende bewerking.

De vaste volgorde is:

Verhaal → Situatie → Som → Antwoord (& check)

Dit zorgt voor:

  • meer begrip

  • minder gokgedrag

  • sterkere transfer naar nieuwe sommen

  • meer rekenrust bij leerlingen

De 11 situaties van het Situatiekompas

De kern van het model bestaat uit deze 11 zinnen:

  • Er gaat iets bij

  • Er gaat iets af

  • Er is een verschil

  • Er komt steeds hetzelfde erbij

  • Het wordt eerlijk verdeeld

  • Er gaat iets omheen

  • Er gaat iets op

  • Er gaat iets in

  • Het hoort bij elkaar

  • Je neemt een deel van het geheel

  • Alleen de maat verandert

Deze zinnen vormen samen een gedeelde kapstok voor instructie, begeleiding en zelfstandig werken.

Voor wie is het Situatiekompas?

Het Situatiekompas is ontwikkeld voor professionals die doelgericht willen werken aan begrip bij redactiesommen:

  • leerkrachten (groep 4 t/m 8)

  • RT’ers en intern begeleiders

  • rekenspecialisten

  • onderwijsorganisaties en begeleidingsdiensten

Of je het nu inzet in de klas, aan de instructietafel, in de ondersteuning of binnen een scholingstraject: het Situatiekompas biedt een helder denkraam dat direct toepasbaar is in de praktijk.

Materialen

Bij het Situatiekompas horen praktische materialen, zoals:

  • spiekkaarten

  • overzichtskaarten

  • werkvormen voor kiezen, sorteren en onderbouwen

  • toepassingen binnen lessen en RT-begeleiding

De materialen ondersteunen steeds hetzelfde uitgangspunt:
eerst de situatie kiezen, dan pas rekenen.

De bijbehorende materialen zijn beschikbaar via En Route.

Trainingen & scholing

Het Situatiekompas leent zich uitstekend voor:

  • teamtrainingen

  • studiedagen

  • rekenspecialistentrajecten

  • scholing binnen samenwerkingsverbanden en organisaties

In trainingen werken we onder andere aan:

  • situationeel denken bij redactiesommen

  • het doorbreken van woordgestuurd rekenen

  • didactische keuzes bij automatisering en toepassing

  • rekenrust en vertrouwen bij leerlingen

We sluiten aan bij jullie eigen praktijk, materialen en toetsen, met referentieniveau 1F als basis en 1S als streefniveau voor zoveel mogelijk leerlingen. Niet met nóg meer formats en formulieren, maar met sterkere lessen, duidelijkere taal en leerlingen die weten wat ze doen – zodat voor zo veel mogelijk kinderen 1S weer een haalbaar doel wordt.

Trainingen zijn mogelijk incompany en altijd afgestemd op de onderwijspraktijk van de deelnemers.

Over de ontwikkelaar

Het Situatiekompas is ontwikkeld door Manon van Kreijl, remedial teacher en eigenaar van En Route. Met ruim zestien jaar ervaring in het onderwijs en sinds 2016 werkzaam als zelfstandige, werkt zij dagelijks met leerlingen, leerkrachten en scholen aan sterke rekenontwikkeling.

Haar specialisatie ligt in:

  • redactiesommen

  • automatisering

  • rekendidactiek

  • rekenrust en weerbaarheid

Alles wat zij ontwikkelt, ontstaat vanuit de praktijk, voor de praktijk.

Samen werken met het Situatiekompas?

Wil je het Situatiekompas inzetten binnen jouw school of organisatie?
Of wil je verkennen welke training of welk materiaal het beste aansluit bij jullie vraag?

Neem gerust contact op voor een vrijblijvende kennismaking.